اختلاف چیست؟
اختلاف چیست؟
اختلافات به طور کلی ناشی از تفاوت هاست. وقتی ارزش ها، انگیزه ها، اهداف و خواسته های دو نفر با یکدیگر متفاوت باشد، می توان بروز اختلاف را پیش بینی کرد. اگر اختلاف جزئی باشد، حتماً تفاوت ها هم جزئی است. اما اگر اختلافات بزرگ باشد، یک نیاز عمیق درونی برای حل مشکل که برخاسته از نیاز به امنیت، احترام، صمیمیت و نزدیکی با دیگران است، آشکار می شود. طبیعی است که همه افراد بخواهند درک شوند و مورد حمایت قرار بگیرند. اما راه های رسیدن به این خواسته بسیار گسترده است. تامین نیازهای متفاوت برای کسب احساس امنیت و آرامش خاطر یکی از بزرگ ترین چالش های انسان های بالغ در زندگی فردی و اجتماعی است.ابتدا بهتر است درباره نیاز به امنیت و تداوم آن در مقابل نیاز به کشف و جست وجو و پذیرش خطر گفت وگو کنیم. اغلب ما شاهد اختلاف بین فرزندان و والدین بوده ایم. نیاز یک کودک کشف و میل به جست وجوگری است. اما والدین باید امنیت کودک را فراهم کنند بنابراین ایجاد محدودیت اولین کاری است که آن ها انجام می دهند باید دانست که نیازهای دو طرف نقش مهمی در موفقیت مستمر آن ها در روابط دوجانبه دارد و تمام نیازهای آن ها باید مورد احترام و توجه قرار بگیرد.
بقیه ادامه ی مطلب
به رسمیت شناختن نیاز دیگران
در روابط شخصی، درک نکردن نیازهای دیگران ممکن است به ایجاد فاصله، مشاجره و حتی قطع ارتباط منجر شود. در روابط شغلی نیازهای برآورده نشده ممکن است علت اصلی اختلافات عمیق و پیچیده باشد. اما وقتی فردی تلاش کند که نیازهای دیگران را به رسمیت بشناسد و با تفاهم و همدلی به برآوردن آن بیندیشد، در واقع راهی به سوی حل خلاقانه مسئله و کار گروهی باز کرده است.درباره ماهیت اختلاف، خوب است بدانید که یک اختلاف چیزی بیشتر از نرسیدن به توافق است زیرا در آن حسی از نداشتن امنیت و تهدید به طرفین دست می دهد.
نکته این جاست که تمام افراد در مواجهه با اختلاف ها، دیدگاه خود را براساس تجربیات، فرهنگ، ارزش ها و عقاید شخصی ابراز می کنند. بنابراین اختلاف از آنچه هست، جدی تر تلقی می شود. اگر فردی نتواند با احساسات خود به هنگام استرس کنار بیاید و یا آن را مدیریت کند، قادر به حل مسالمت آمیز و موفق اختلاف با دیگران نخواهد بود. البته نباید فراموش کرد که اختلاف نظر فرصتی برای رشد فردی است زیرا وقتی فرد بتواند اختلاف نظرش را با فرد دیگری رفع کند، اعتماد به نفس پیدا می کند و با احساس امنیت و آرامش خاطر بیشتری به حل مسائل بعدی در زندگی خود می پردازد.
دیدگاه ما نسبت به اختلاف نظر
آیا از اختلاف نظر داشتن با دیگران می ترسید یا از آن اجتناب می کنید؟ اگر این طور است، قطعاً خاطرات دردناکی از روابط قبلی خود با دیگران در دوران کودکی دارید و اختلاف نظر با دیگران را مساوی با یأس و ناامیدی و تحقیرکننده، خطرناک، ترسناک و غیرقابل تحمل می دانید. اگر براساس تجربیات گذشته احساس می کنید کنترل زندگی را با اختلاف نظر از دست می دهید، احتمالاً متحمل ضربه بزرگ روحی شده اید.برخی افراد در پی رویارویی با عکس العمل های متفاوت اختلاف نظر دیگران، احساس می کنند در تشخیص و ارائه واکنش نسبت به پیرامون خود ناتوانند. برخی به شدت عصبانی و برافروخته می شوند و احساس می کنند ضربه خورده اند. برخی کناره گیری را ترجیح می دهند و عشق و محبت خود را از طرف مقابل دریغ می کنند و در عین حال از تنها ماندن به شدت می ترسند. برخی قادر نیستند با طرف مقابل مصالحه و شرایط را اززاویه دید او بررسی کنند و بعضی از افراد از ترس اختلاف نظر با دیگران، راه اجتنابی را در پیش می گیرند و سعی می کنند از اختلاف نظر دوری کنند. تمام این روش ها غیرسالم و نامناسب است و هیچ سودی نصیب فرد نمی کند.فرد برای این که به اختلاف نظر واکنش مناسبی نشان دهد باید با آرامش و با کنار گذاشتن روحیه تدافعی و در عین حفظ احترام، با طرف مقابل برخورد کند. موضوع را فراموش کند و طرف مقابل را ببخشد و بدون تنفر و خشم به گذشته و اختلاف به وجود آمده فکر کند. در جست وجوی مصالحه باشد و از تلافی کردن یا تنبیه طرف مقابل خودداری کند و در نهایت معتقد باشد که اختلاف نظر داشتن با دیگران به رشد وی و طرف مقابل کمک می کند.
کنترل هیجانات و احساسات
در گام اول، حل مسالمت آمیز اختلاف نظر با دیگران نیازمند کنترل احساسات و هیجانات است. اختلاف نظر در برخی موارد احساسات منفی فرد از قبیل خشم، ناامیدی و ترس را آشکار می کند اما اگر به درستی مدیریت شود باعث افزایش اعتماد به نفس و تقویت روابط می شود. اگر به هنگام ایجاد اختلاف نظر، فرد نتواند احساسات واقعی خود را تشخیص دهد، قادر نخواهد بود نیازهایش را به درستی شناسایی کند. وقتی نتواند نیازهای واقعی اش را به درستی تشخیص دهد قادر نیست بگوید که در ارتباط با دیگران چه چیزی او را آزار می دهد و نمی تواند آن را به درستی بیان کند. بنابراین حل یک اختلاف نظر به توانایی فرد بستگی دارد. این که تا چه حد قادر باشد استرس خود را کنترل کند و با آرامش با مسئله روبه رو شود. وقتی کنترل احساسات در دست فرد است، او می تواند بدون احساس تهدید از جانب دیگران، برای برآوردن خواسته اش اظهارنظر کند و با رعایت حرمت دیگران، اختلاف نظر را برطرف کند.بنابراین دو اصل اساسی توانایی کنترل استرس و توانایی حفظ آرامش و نشان دادن واکنش مناسب بهترین شیوه هایی است که در این هنگام به کمک ما می آید.
کنترل هیجانات
آگاهی نسبت به هیجانات و تجربه آن ها و طبیعی دانستن بروز هر هیجانی به هنگام مواجه شدن با اختلاف نظر با دیگران اساس برقراری گفت وگو با دیگران برای رفع اختلاف است، آگاهی نسبت به هیجانات به فرد کمک می کند تا دریابد دیگران از چه چیزی رنجیده اند، خودش از چه چیزی آزار دیده است، برای حل مشکل همچنان پرانگیزه بماند، به شیوه موثر و مطلوبی روابط خود با دیگران را ادامه دهد و بتواند توجه دیگران را برای حل مشکلش جلب کند.
اهمیت رفتارهای غیرکلامی
در این جا می توان به این نکته پرداخت که تمامی راهکارهایی که تا به این جا برای رفع اختلاف نظر گفتیم فقط در سایه آگاهی از شرایطی که به وجود آمده، میسر است. نکته مهم این جاست که بیشتر اطلاعاتی که به هنگام بروز اختلاف بین ۲ نفر رد و بدل می شود، به شیوه غیرکلامی مبادله می شود. مانند حالات چهره، وضعیت بدن و تن صدا و لحن آن. وقتی فرد از چیزی غمگین و ناراحت است، کلمات به ندرت می تواند بیانگر علت ناراحتی او باشد. بنابراین نه فقط از طریق گوش کردن به گفته های طرف مقابل بلکه با ارزیابی رفتار و احساسات مبتنی بر آن می توان به ریشه اصلی ناراحتی و نیازهای وی پی برد.
وقتی درمتن یک مشاجره، به علامت های غیرکلامی طرف مقابل با دقت توجه کنیم، می توانیم معنای دقیق گفته های او را دریابیم و به شیوه ای که بر مبنای اعتماد گذاشته شده، نسبت به آن واکنش نشان دهیم و ریشه مشکل را شناسایی کنیم. می توان با صدایی حاکی از آرامش، لمس شانه فرد یا حالات چهره تلاش کرد که یک اختلاف نظر را به یک تعامل دوستانه تبدیل کرد. البته این کار نیازمند هوش هیجانی کافی است، به نحوی که فرد بتواند از آن برای حل مشکل و رفع اختلاف نظر استفاده کند.
مزاح کنید
مهار استرس و کنترل هیجانات یک فایده بزرگ دیگر هم دارد و آن این است که امکان مزاح و بذله گویی را حتی به هنگام مشاجره به فرد می دهد. با اندکی آرامش و صبوری و نکته دانی می توان بسیاری از جر و بحث ها و منازعات را برطرف کرد و گاهی آن ها را بیان کرد. زیرا گاهی مزاح و شوخی تنها راه بیان غیرآزاردهنده برخی مسائل است و باعث کاهش تنش، خشم و تغییر شکل مسائل می شود و فرصت خوبی برای برقراری ارتباط صمیمی تر و نزدیک تر فراهم می آورد. درپایان ذکرچند نکته برای رفع اختلاف و تنش به شکل مسالمت آمیز ضروری به نظر می رسد.
* به آنچه احساس می کنید دقت کنید نه آنچه گوش می کنید. وقتی فقط به حرف طرف مقابل گوش می کنیم نمی توانیم به عمق احساسات و نیاز او توجه کنیم. اما اگر همزمان به احساسی که در گفته های طرف مقابل نهفته است، دقت کنیم، می توانیم زودتر به حل مشکل دست پیدا کنیم.
* رفع اختلاف نظر اولویت تان باشد نه برنده شدن ، وقتی حفظ و تقویت رابطه بر برنده شدن در مجادله اولویت داشته باشد، می توانید امیدوار باشید که با حفظ احترام متقابل و از دیدگاه دو طرف مسئله را به شیوه مصالحه آمیزی برطرف کرده اید. * بر زمان حال متمرکز شوید. اگر به اتفاقات و تجربه های تلخ گذشته فکر کنید، نمی توانید واقعیت جاری در لحظه را ببینید. بنابراین به جای یادآوری اتفاقات گذشته و آنچه قبلاً رخ داده، بر آنچه می توانید برای حل مشکل انجام دهید، تمرکز کنید. * شروع کننده نباشید. از بسیاری از مشاجره ها می توان جلوگیری کرد. نکته این جاست که بدانید آیا مشاجره ای که اتفاق افتاده ارزش صرف وقت و انرژی دارد یا خیر. اگر ندارد وارد نشوید و آغازکننده بحث نباشید.
* آماده بخشیدن باشید. حل یک مسئله بدون آمادگی برای بخشش کار بیهوده ای است. رفع مشکل و اختلاف نظر در کنار گذاشتن اصرار به تنبیه، سرکوب یا سرزنش طرف مقابل است.
